Zgodnie z najprostszą definicją refluks to jest zaburzenie w wyniku którego kwaśna treść żołądka cofa się do przełyku podrażniając okoliczne tkanki. Cierpią na nią zarówno dorośli jak i dzieci. Postęp cywilizacyjny (brak ruchu, siedzący tryb życia), zanieczyszczenia środowiska, spadek jakości produktów żywnościowych (sposób przetwarzania, natybiotyki, wzmacniacze smaku, konserwanty) sprzyja powstawaniu tego zaburzenia układu pokarmowego.

U jednych choroba rozwija się powoli i po cichu dając często bagatelizowane objawy w postaci uczucia pieczenia za mostkiem, zgagi, chrypki,c u innych (zwłaszcza dzieci) dochodzi zarzucania treści pokarmowej w postaci ulewania.

Jedno jest pewne chroniczne podrażnianie przełyku kwaśną treścią pokarmowa i sokiem żołądkowym uszkadza nabłonek co w przyszłości predysponuje do powstania zmian nabłonkowych, w postaci przewlekłego stanu zapalnego przełyku, a nawet rozwoju choroby nowotworowej .

Jest kilka stopni refluksu ze względu na nasilenie objawów.
Do oceny stopnia zaawansowania choroby stosuje się endoskopową ocenę wg skali Savary-Millera.

0 – stan prawidłowy
1 – przekrwienie
2 – linijne nadżerki
3 – rozlane nadżerki
4 – zwężenie pozapalne

Czynnik predysponujące do wystąpienia refluksu:
– zwiększona masa ciała ( nadwaga, otyłość)
– palenia tytoniu
– nadużywanie pokarmów wywołujących refluks – kawa, alkohol, czekolada, pokarmy tłuste
– spożywanie pokarmów kwaśnych, które wywołują zgagę – cytrusy, napoje gazowane, ostre przyprawy.
– brak ruchu, wady postawy i schorzenia współtowarzyszące ( np. przepuklina rozworu przełykowego,)

Leczenie:
-zmiana diety ( ograniczenie produktów zwiększających ryzyko wystąpienia refluksu
– zwiększenie aktywności fizycznej ( spacery,
– osteopatia wisceralna i strukturalna. Praca manualna w obrębie jamy brzusznej oraz tułowia pozwala skutecznie znormalizować napięcie w miejscach zwiększonego stresu tkankowe jak
przejście przepona żołądek, przełyk-żołądek, oddźwiernik, itp. Dodatkowo na drodze wisceralno-somatycznej dochodzi do wtórnego wzmożonego napięcia tkanek wzdłuż kręgosłupa ( głównie piersiowego) gdzie zastosowanie technik osteopatycznych pozwa obniżyć i przywrócić prawidłowe napięcie mięśniowo-powięziowe
– farmakologia

Problem występowania refluksy u niemowląt jest coraz częściej spotykany. Ulewnie pokarmu po jedzeniu i między karmieniami, niespokojny przerywany sen, nadmierne ślinienie się to tylko klika przykładowych objawów refluksu żołądkowo-przełykowego.

Refluks u niemowląt czynniki predysponujące to:

– pozycje ułożeniowe, pierwsze miesiące swojego życia dziecko spędza w pozycjach horyzontalnych co sprzyja cofaniu się treści pokarmowych

– nietolerancje i alergie pokarmowe- jest to czynnik sprzyjający podrażnianiu śluzówki układu pokarmowego prowadząc do nasilenia objawów refluksu. Jedną z najczęstszych nietolerancji u niemowląt w pierwszych tygodniach życia jest nietolerancja laktozy, objawiająca się wzdęciami, strzelającymi kupkami koloru najczęściej zielonego z dużą zawartością śluzu, oraz o nie przyjemnym kwaśnym zapachu.
– budowa anatomiczna- układ pokarmowy u dzieci dopiero co będzie się rozwijał, jest nie dojrzały, przełyk jest krótki, zwieracz dolny przełyku (LES) ma tendencje do nie domykania żołądka przez co treść z żołądka może łatwo się przedostać do przełyku itp.
– wzmożone bądź obniżone napięcie mięśniowe, przepukliny brzuszne
– pozycja płodu w trakcie ciąży, rodzaj i przebieg porodu: naturalny, wspomagany (vacuum), cięcie Cesarskie
– wady postawy, zaburzenia napięci posturalnego mięśni

Podstawowe procedury lecznicza lekarskiego w tym wypadku ograniczają się do zmiany diety matki, wprowadzenia leków ograniczających refluks (zagęszczające pokarm , obniżające kwasowość pokarmu itp.). Leczenie to w wielu wypadkach nie przynosi zamierzonych efektów. Pamiętajmy, że nie ma substancji obojętnych dla naszego ciała. Dlatego często wspomaganie leczenia lekarskiego po przez zabiegi osteopatyczne pozwala wspomóc proces leczniczy,tym samym ograniczyć do minimum leczenie farmakologiczne.

Praca osteopatyczna ze względu na holistyczne podejście do wspomagania „leczenia” refluksu odbywa się na wielu płaszczyznach. Korekta ustawienia ciała (klatka piersiowa, odc. lędźwiowy), normalizacja napięcia w obrębie jamy brzusznej (przepona, żołądek, przełyk , jelita itd.), ale także stymulacja neurologiczna (psycho-ruchowa) i neurowegetatywna (autonomiczna) w celu przerwania „błędnego koła” nasilających się wtórnych objawów refluksu (wzmożone napięcie, zahamowanie prawidłowego rozwoju ruchowego, kolki, nadpobudliwość współczulną (stres, problem ze snem, ciągły płacz).

Proces zabezpieczania refluksu w 5 krokach:
– zrozumienie problemu refluksu i jego objawów
– zmiana nawyków żywieniowych
– leczenie farmakologiczne ( jeżeli konieczne)
– leczenie osteopatyczne
– profilaktyka przeciw refluksowa w warunkach domowych ( nauka prawidłowej pielęgnacji, ćwiczenia domowe, stymulacja psycho-ruchowa )